Pomoc osobom pokrzywdzonym
Uchwałą nr 76, Rada Ministrów zatwierdziła w dniu 29 kwietnia 2014 roku, Krajowy Program Przeciwdziała Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020, który został opublikowany w Monitorze Polskim Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej, poz. Nr 445. poniżej umieszczamy dane teleadresowe podmiotów oraz organizacji pozarządowych dla osób pokrzywdzonych przemocą w rodzinie.
Przemoc – informacje ogólne.
Przemoc to intencjonalne działanie lub zaniechanie jednej osoby wobec drugiej, które wykorzystując przewagę sił narusza prawa i dobra osobiste jednostki, powodując cierpienia
i szkody. O przemocy możemy mówić wtedy, gdy zostaną spełnione następujące warunki:
-
jest to intencjonalne działanie lub zaniechanie działania,
-
jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą,
-
działanie lub zaniechanie jednej osoby narusza prawa i dobra osobiste drugiej,
-
osoba wobec, której stosowana jest przemoc, doznaje cierpienia i szkód fizycznych
i psychicznych.
Sprawca działa z intencją wobec ofiary, która jest od niego słabsza, narusza jej prawa i dobra osobiste, powodując cierpienia i szkody. Sprawcy przemocy mają najczęściej - w deklaracjach i we własnym mniemaniu - dobre intencje. Są przekonani, że nie mieli innego wyjścia"
i "musieli" użyć przemocy. Gdyby tylko ofiara coś zrobiła lub nie, to byłoby inaczej. On przecież chciał dobrze i gdyby "tylko": zamilkła, poszła sobie, nie odzywała się,, niczego nie chciała, nie narzekała, była cicho - jednym słowem "umiała się zachować" i "była lepszą żoną, która wie, gdzie jej miejsce" - nie "musiałby" jej bić. To tylko niektóre przykłady "dobrych intencji" osoby stosującej przemoc w rodzinie.
Jest to intencjonalne działanie lub zaniechanie działania. Ktoś sadzi, że wie co jest dla drugiego dobre lub daje sobie prawo do decydowania w jego imieniu. Jest, przy tym, przekonany, że ten drugi powinien mu się podporządkować i zaspokoić jego życzenia. Nieważne jest tu stanowisko drugiej osoby, jej zdanie, chęci i potrzeby - ma być tak jak on sobie życzy.
Jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą, jest silniejsza fizycznie, psychicznie, materialnie, zawodowo, społecznie i w wymiarze tej przewagi oddziałuje na osobę słabszą, po to, by zmusić ją do podporządkowania swoim życzeniom.
Działanie lub zaniechanie jednej osoby narusza prawa i dobra osobiste drugiej. Jedna osoba daje sobie prawo, by drugą uderzyć, obrazić, skrytykować, zabrać coś, nie dać. Nie liczy się
z jej potrzebami, życzeniami, protestami, uczuciami. Traktuje daną osobę, jak przedmiot
- pozbawiony praw.
Osoba wobec której stosowana jest przemoc, doznaje cierpienia, szkód fizycznych
i psychicznych. Szkody mogą być wymierne i niewidoczne i niedostrzegalne, natychmiastowe i odroczone w czasie.
Stosującego przemoc będziemy nazywali sprawcą, a doznającego - ofiarą. Te pojęcia nie określają tego jakimi są ci ludzie, lecz wyłącznie rolę którą przyjmują w konkretnej relacji międzyludzkiej. Można być np. ofiarą w relacji z mężem a jednocześnie być sprawczynią przemocy wobec własnych dzieci.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że ofiara jest słabsza i sama ma ograniczone możliwości samoobrony. Z czasem, często przejmuje punkt widzenia sprawcy i zaczyna myśleć, że rzeczywiście "sama sobie jest winna".
Obie strony mają coraz bardziej zniekształcone widzenie sytuacji. Sprawca oskarża ofiarę
o odpowiedzialność za przemoc, którą stosuje, a ofiara wierzy mu i myśli, że tak właśnie jest. W rzeczywistości jednak, to ten - kto ma przewagę i za pomocą siły stara się zmusić drugą osobę do określonego zachowania - stosuje przemoc. I to on jest odpowiedzialny za swoje zachowanie. Niezależnie od tego co robiła i jak reagowała ofiara.
Role - "sprawcy" i "ofiary", dokładnie pokazują kto co robi: sprawca - sprawuje przemoc,
a ofiara ponosi szkody; sprawca jest w ataku, a ofiara w obronie.
Rodzaje przemocy:
Fizyczna - naruszanie nietykalności fizycznej. Przemoc fizyczna jest intencjonalnym zachowaniem powodującym uszkodzenie ciała lub niosącym takie ryzyko, np.: popychanie, szarpanie, ciągnięcie, szturchanie, klepanie, klapsy, ciągnięcie za uszy, włosy, szczypanie,, kopanie, bicie ręką, pięścią, uderzenie w twarz - tzw. "policzek", przypalanie papierosem, duszenie, krępowanie ruchów, itp.;
Psychiczna - naruszenie godności osobistej. Przemoc psychiczna zawiera przymus
i groźby np.: obrażanie, wyzywanie, osądzanie, ocenianie, krytykowanie, straszenie, szantażowanie, grożenie, nieliczenie się z uczuciami, krzyczenie, oskarżanie, obwinianie, oczernianie, krzywdzenie zwierząt, czytanie osobistej korespondencji, ujawnianie tajemnic, sekretów, wyśmiewanie, lekceważenie, itp. Przemoc psychiczna jest najczęstszą formą przemocy i jest trudna do udowodnienia.
Seksualna - naruszenie intymności.Przemoc seksualna polega na zmuszanie osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma, bez pytania jej o zgodę lub gdy na skutek zaistniałych warunków obawia się odmówić. Przymus może polegać na bezpośrednim użyciu siły lub emocjonalnym szantażu. Np.: wymuszanie pożycia, obmacywanie, gwałt, zmuszanie do niechcianych praktyk seksualnych, nieliczenie się z życzeniami partnerki/partnera, komentowanie szczegółów anatomicznych, ocenianie sprawności seksualnej, wyglądu, itp.;
Ekonomiczna - naruszenie własności. Przemoc ekonomiczna wiąże się celowym niszczeniem czyjejś własności, pozbawianiem środków lub stwarzaniem warunków, w których nie są zaspokajane niezbędne dla przeżycia potrzeby. Np.: niszczenie rzeczy, włamanie do zamkniętego osobistego pomieszczenia, kradzież, używanie rzeczy bez pozwolenia, zabieranie pieniędzy, przeglądanie dokumentów, korespondencji, dysponowanie czyjąś własnością, zaciąganie pożyczek "na wspólne konto", sprzedawanie osobistych lub wspólnych rzeczy bez uzgodnienia, zmuszanie do spłacania długów, itp
Zaniedbanie - naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich. Jest formą przemocy ekonomicznej i oznacza np.: nie dawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, itp.;
Zadania Policji w zakresie przeciwdziałania przemocy.
Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. (Art. 207 Kodeksu Karnego)
Jest to przestępstwo ścigane z urzędu - Policja ma obowiązek zawsze interweniować,
a w przypadku stwierdzenia przemocy domowej wszcząć procedurę „Niebieskie Karty”.
Procedura Niebieskich Kart została opracowana i wprowadzona po to, aby uruchamiać proces trwałej zmiany w kierunku przerwania przemocy, z włączeniem służb o różnych kompetencjach. Prawo do jej wszczęcia ma również pracownik socjalny, pracownik ochrony zdrowia, przedstawiciel oświaty, przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.
Do głównych działań Policji, chroniących ofiary przemocy w rodzinie, zgodnie
z obowiązującym prawem należą, m.in.:
1. interwencja,
2. sporządzenie dokładnego opisu zdarzenia (notatka urzędowa),
3. zatrzymanie sprawców przemocy w rodzinie stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także mienia,
4. zatrzymania osoby podejrzanej, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej,
a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi,
5. wszczęcie postępowania przygotowawczego przeciwko sprawcy przemocy w przypadku zgłoszenia lub stwierdzenia popełnienia przestępstwa,
6. zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa,
7. podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy przemocy,
8. udzielenie informacji ofiarom przemocy o możliwości uzyskania pomocy.
Pamiętaj:
Polskie prawo ściga sprawców przestępstw przeciwko osobom bliskim za:
-
znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny - art. 207 Kodeksu Karnego (k.k.),
-
grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona - art. 190 k.k. (przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
-
stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia określonego stanu - art. 191 k.k.
-
doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem (zgwałcenie) oraz doprowadzenie w ten sam sposób innej osoby do poddania się innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności - art. 197 k.k. (przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego), UWAGA! Przestępstwo to popełnia również mąż, gwałcąc własną żonę!
-
uporczywe uchylanie się od wykonania ciążącego z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki. przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to narażanie jej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych (uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego) - art. 209 k.k. (przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego, organu opieki społecznej lub właściwej instytucji).
-
kradzież lub kradzież z włamaniem na szkodę osoby najbliższej - art. 278 k.k. i art. 279 k.k. (przestępstwa ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
-
niszczenie, uszkadzanie cudzej rzeczy lub czynienie jej niezdatną do użytku - art. 288 k.k. (przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego),
-
porzucenie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew obowiązkowi troszczenia się - art. 210 k.k.,
-
uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru - art. 211 k.k.
-
doprowadzenie małoletniego poniżej lat 15 do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej - art. 200 k.k.
-
rozpijanie małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju - art. 208 k.k.
Całodobowy bezpłatny ogólnopolski telefon dla osób dotkniętych przemocą
800 1200 02
konsultacje telefoniczne w języku angielskim w poniedziałki w godz. 18.00- 22.00 ( tel. 800 12 00 02)
konsultacje telefoniczne w języku rosyjskim we wtorki w godz. 17.00- 21.00 ( tel. 800 12 00 02)
konsultacje telefoniczne prawne w poniedziałki i wtorki w godz. 17.00- 22.00 ( tel. 22/666 28 50)
oraz środy w godz. 18.00- 22.00 ( tel. tel. 800 12 00 02)
konsulatcje dla przedstawicieli służb interwencyjnych w środy w godz. 10.00- 13.00 ( tel. 22/250 63 12)
konsulatcje z wykorzystaniem komunikatora Skype w poniedziałki w godz. 13.00- 15.00 ( pogotowie niebieska linia)- takze dla osób posługujących sie językiem migowym
porady e-mailowe: niebieskalinia@niebieskalinia.info
Miasto Świdwin - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
ul. Podwale 1
Tel. (094) 365-02-61 Romana Parchoć
kuratorzy.swidwin@bialogard.sr.gov.pl
Telefon Informacyjno-Interwencyjny Miasta Świdwin
tel. 602-118-739 Romana Parchoć
poniedziałek - piątek 08.00-20.00
Grupa Wsparcia dla Osób Doznających Przemocy
Urząd Miasta Świdwin
Plac Konstytucji 3 Maja 1
poniedziałek 15.00-17.00
tel. 094-36-480-41
Gmina Brzeżno -Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Brzeżnie
Brzeżno 41/7
tel. (094) 364-25-91 Agnieszka Urbanowicz
Gmina Rąbino Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rąbinie
Rąbino 27
tel. (094) 363-38-49 Dorota Socik
Gmina Sławoborze Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sławoborzu
ul. Leśna 1a
tel. (094) 365-20-00 Justyna Lasota- Wasicka
Gmina Świdwin Centrum Usług Społecznych w Świdwinie
ul. Kościuszki 15
tel. (094) 365-20-58 dyrektor Ewa Kretowicz
Miasto i Gmina Połczyn Zdrój Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Połczynie Zdroju
ul. Koszalińska 8a
Tel. (094) 366-62-31 Marek Łukomski
II Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej w Świdwinie
ul. Batalionów Chłopskich 6
tel. (094) 3650261
kuratorzy.swidwin@bialogard.sr.gov.pl
Sąd Rejonowy w Białogardzie Wydział Rodzinny i Nieletnich
ul. Wileńska 2
tel. (094) 311 33 44
o.administracyjny@bialogard.sr.gov.pl
Prokuratura Rejonowa w Białogardzie
ul. Gen. Sikorskiego 30
tel. (094) 3120630
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Połczynie Zdroju
ul. Koszalińska 12
tel. (094) 366-48-48
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Krzecku
78-314 Krzecko 5
tel. (094) 364-75-90, (094) 354-72-85
Placówka Opiekńczo Wychowawcza Socjalizacyjna w Świdwinie
ul. Wojska Polskiego 27
Tel. (094) 365-23-49
Regionalne Centrum Kryzysowe w Świdwinie
ul. Wojska Polskiego 27
Tel. 531-572-825
Organizacje pozarządowe udzielające pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie w powiecie świdwińskim :
Teen Challange Polska Chrześcijańska Misja Społeczna w Świdwinie
ul. Drawska 26
tel. (094) 365-47-86
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci – Odział Powiatowy w Połczynie Zroju
ul. Jana Pawła II
tel. (094) 366- 39-37, 608-74-74-91 Teresa Czaplińska
Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Świdwinie
Plac Konstytucji 3 Maja 1, 78-300 Świdwin
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Świdwinie
ul. Drawska 32
tel. (094) 3365-23-30
Poradnia Zdrowia Psychicznego w Świdwinie
ul. Drawska 38, 78-300 Świdwin
Dom Samotnej Matki "Dar Życia" w Koszalinie
ul. Wojska Polskiego 13, 75-061 Koszalin
tel. 532-460-213
Centrum Charytatywno-Opiekuńcze pw św. Jadwigi w Koszalinie
ul.Biskupa Czesława Domina 8, 75-061 Koszalin
tel. 532-460-212
Lokalny Punkt Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem w Białogardzie
ul. Świdwińska 3A, 78-200 Białogard
tel. 882-358-287
e-mail: bialogard.pokrzywdzeni@caritas.pl
poniedziałek 13.00-18.00, środa 09.00-14.00
Ośrodek Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwom w Łobzie - Stowarzyszenie "SOS dla Rodziny"
ul. Bema 27, 73-150 Łobez (siedziba Powiatowego Cenrum Pomocy Rodzinie)
tel. 663-606-608
Przemoc w rodzinie – możliwość uzyskania pomocy Policji
Policja – obok przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia – jest zobowiązana do podejmowania działań w przypadku podejrzenia wystąpienia zjawiska przemocy w rodzinie. Działanie te podejmowane są w ramach procedury „Niebieskiej Karty”.
Celem przeciwdziałania przemocy w rodzinie jest zatrzymanie przemocy na etapie, który nie wypełnia jeszcze znamion przestępstwa. Policja, realizując swe ustawowe obowiązki reaguje na każdy sygnał dotyczący możliwości wystąpienia zjawiska przemocy w rodzinie. Podejmuje szereg inicjatyw, które mają na celu utrzymanie na wysokim poziomie zadań realizowanych w tym obszarze. W tym celu między innymi udostępnia kanały komunikacji dla obywateli, które wspierają działania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Numer alarmowy 112
W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia wynikającego ze stosowania przemocy w rodzinie, w pierwszej kolejności należy skorzystać z numeru alarmowego 112 obsługiwanego przez operatorów Centrum Powiadamiania Ratunkowego, którzy otrzymane zgłoszenie niezwłocznie przekazują bezpośrednio dyżurnym jednostek organizacyjnych Policji właściwych miejscowo dla miejsca zdarzenia, pobytu osoby potrzebującej pomocy.
Aplikacja „Alarm 112”
W sytuacji braku możliwości nawiązania połączenia głosowego możliwym jest skorzystanie z uprzednio zainstalowanej bezpłatnej aplikacji, uruchomionej przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji „Alarm 112”, która dostępna jest dla dwóch systemów operacyjnych: Android i iOS. Aplikacja pozwala między innymi na zgłoszenie zdarzenia alarmowego jeśli nie można wykonać połączenia głosowego. Pozwala również na dodanie adresów, pod którymi użytkownik najczęściej przebywa, takich jak dom, praca lub inne. Proces rejestracji wymaga wyrażenia zgody na dostęp do lokalizacji obsługiwanego urządzenia (telefonu), co umożliwi precyzyjne wskazanie miejsca zdarzenia z wykorzystaniem mapy.
Aplikacja „Moja Komenda”
Oprócz możliwości kontaktu z osobami obsługującymi telefon alarmowy 112, osoby dotknięte przemocą w rodzinie mogą kontaktować się telefonicznie z dyżurnymi jednostek organizacyjnych Policji właściwych ze względu na miejsce zamieszkania. Dzięki aplikacji mobilnej „Moja Komenda”, osoby dotknięte przemocą w rodzinie mogą uzyskać dostęp do bazy danych zawierającej informacje o wszystkich obiektach policyjnych dostępnych dla interesantów, a także dane kontaktowe ponad 8 tysięcy dzielnicowych z terenu kraju, którzy wyposażeni są w telefony komórkowe, a także posiadają indywidualne adresy poczty elektronicznej. Istnieje zatem możliwość nawiązania zarówno kontaktu telefonicznego jak też przesłania korespondencji e-mail do właściwego dzielnicowego.
Dzięki usługom lokalizacyjnym dostępnym w telefonie użytkowników aplikacji odnajduje ona najbliższy policyjny obiekt, wskazuje trasę dojścia lub dojazdu. Aplikacja jest dostępna na Google Play i Apple Store po wyszukaniu „Moja Komenda” lub za pomocą kodów QR.
Platforma „Policja E-usługi”
Na stronie internetowej Komendy Głównej Policji (http://www.policja.pl/) dostępna jest platforma „Policja E-usługi” również umożliwiająca kontakt z Policją. W ramach przedmiotowego portalu dostępna jest także online Centralna Książka Telefoniczna, umożliwiająca wyszukanie danych kontaktowych jednostki organizacyjnej Policji właściwej dla miejsca zamieszkania.
Aplikacja „Twój Parasol”
Dla osób doświadczających przemocy w rodzinie lub będących jej świadkami dostępna jest bezpłatna aplikacja mobilna „Twój Parasol”, która stanowi praktyczne i skuteczne narzędzie umożliwiające uzyskanie wsparcia i niezbędnych informacji. Aplikacja umożliwia dostęp do bazy organizacji oferujących wsparcie, jednakże na chwilę obecną są to jedynie dane z terenu garnizonu stołecznego (rejon podległy Komendzie Stołecznej Policji). Aplikacja umożliwia m.in. dyskretny kontakt z wcześniej skonfigurowanym adresem e-mail, a także możliwość szybkiego wybrania telefonu alarmowego w nagłych przypadkach. Aplikacja jest dostępna na Google Play i Apple Store po wyszukaniu „Twój Parasol” lub za pomocą kodów QR.
Policyjny Telefon Zaufania dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie
Dla osób chcących uzyskać fachową poradę możliwym jest także skorzystanie z Policyjnego Telefon Zaufania dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie (tel. 800 120 226, czynny w dni robocze w godzinach 09:30-15:30) obsługiwanego przez policjantów z Biura Prewencji KGP.
Uwaga! Dla uruchomienia procedury „Niebieskiej Karty” nie jest potrzebna zgoda osoby dotkniętej przemocą, zaś:
- osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, zobowiązane są niezwłocznie zawiadomić o tym Policję lub prokuratora,
- osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomić o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Dla przypomnienia warto wskazać, że przemoc w rodzinie, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 218) oznacza jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Jeśli doznajesz przemocy w rodzinie, nie obawiaj się skorzystać z wymienionych wyżej form pomocy Policji. Skontaktuj się z najbliższą jednostką Policji, dzielnicowym lub powiadom odpowiednie służby!
Nie pozostawaj obojętny!
Jeśli jesteś świadkiem przemocy w rodzinie, powiadom odpowiednie służby!
asp. Katarzyna Kopacz